Sau khi quân đội Việt Nam Cộng hòa chịu nhiều thất bại liên tiếp trước lực lượng Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, khẳng định sự sụp đổ không thể tránh khỏi của chính quyền Sài Gòn, chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Gerald Ford quyết định thực hiện kế hoạch di tản người của họ khỏi Miền Nam Việt Nam. Để tạo ấn tượng tốt với giới truyền thông quốc tế, con em của những người trong quân đội Việt Nam (CH) cũng đã được di tản sang Mỹ và các nước đồng minh trên máy bay. Nó được gọi là "Chiến dịch Babylift", được thực hiện vào đầu tháng 4 năm 1975.

Chiều ngày 4/4/1975, chuyến bay đầu tiên trong chiến dịch Babylift mang số hiệu 68-0218 cất cánh từ căn cứ không quân Tân Sơn Nhứt (sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất ngày nay) với điểm đến là sân bay Clark, Philippines. Chuyến bay chở 285 trẻ em cùng với 29 thành viên phi hành đoàn. Khi kế hoạch thành công, những đứa trẻ sẽ được đưa đến San Diego trên một chuyến bay khác, cuối cùng chúng sẽ trở thành công dân Hoa Kỳ. Nhưng chuyến bay đã kết thúc trong một thảm họa.

Phi trường Tân Sơn Nhứt năm 1968

Đến 16h15, máy bay đã ở ngoài biển, cách Vũng Tàu 24km thì gặp sự cố. Máy bay C-5, cũng như nhiều loại máy bay khác được sử dụng trong quân đội Mỹ, có cửa sau ở phía sau và trên chuyến bay này, móc khóa của cánh cửa bật ra và nó mở ra, và toàn bộ khoang sau bị lấp đầy những mảnh vỡ. Sự cố khiến bộ phận ổn định (gọi là aileron) và các cánh nâng máy bay ngừng hoạt động.

Phi công, Đại úy Dennis "Bud" Traynor, và phi công phụ, Đại úy Tilford Harp, đã cố gắng giành lại quyền điều khiển máy bay và thực hiện quay đầu 180 độ để quay về Tân Sơn Nhứt. Máy bay bắt đầu có các dao động mạnh, nhưng phi hành đoàn đã cố gắng ngăn chặn và duy trì hạ độ cao có kiểm soát ở khoảng 250 đến 260 hải lý/h (460 đến 480 km/h). Họ đã có thể đưa máy bay lên độ cao 4.000 ft (1.220 m) và bắt đầu tiếp cận đường băng 25L của sân bay Tân Sơn Nhất. Trong lúc thực hiện nỗ lực cuối cùng để tiếp cận đường băng, tốc độ hạ cánh của máy bay đột nhiên bắt đầu tăng nhanh. Phi hành đoàn đã tăng cường sức mạnh cho các động cơ trong nỗ lực ngăn chặn cú rơi, nhưng bất chấp nỗ lực của họ, máy bay đã rơi lúc 4:45 chiều trong một cánh đồng lúa, và trượt được một phần tư dặm (400 m), lại bay lên không trung thêm nửa dặm nữa (800 m), băng qua sông Sài Gòn, rồi va vào một con đê và vỡ thành bốn mảnh. Nhiên liệu và các mảnh vỡ đã bốc cháy. Đài truyền hình Associated Press đã đưa tin về vụ tai nạn.

Hiện trường vụ tai nạn nhìn từ trên không

138 người chết và hầu hết là ở khoang dưới khi nó bị xé toạc trong vụ va chạm với đê. Nơi xảy ra tai nạn là một cánh đồng lầy lội và cách con đường gần nhất 1,6 km. Xe cứu hỏa không thể tiếp cận hiện trường và trực thăng phải làm việc thay. Trong số 314 người trên máy bay, số người chết bao gồm 78 trẻ em, 35 nhân viên Văn phòng Tùy viên Quốc phòng và 11 nhân viên Không quân Hoa Kỳ; có 176 người sống sót. Tất cả những đứa trẻ mồ côi còn sống cuối cùng đã được bay đến Hoa Kỳ. Những đứa trẻ mồ côi đã chết được hỏa táng và được an táng tại nghĩa trang của Nhà thờ Công giáo Thánh Nikolaus ở Pattaya, Thái Lan. Vụ tai nạn cũng sẽ là "thiệt hại lớn nhất về nhân mạng" trong lịch sử của Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ (DIA) cho đến khi các cuộc tấn công ngày 11 tháng 9.

Hiện trường vụ tai nạn hiện nay

Hiện trường vụ tai nạn hôm nay được đánh dấu bằng một thanh sắt (có thể là từ xác máy bay), nằm trên một bãi cỏ ở quận 12. Cứ vào ngày 4/4, nhiều người sống sót sau chuyến bay xấu số lại quay lại địa điểm này để bày tỏ lòng thành kính với những người đã thiệt mạng. Tôi và gia đình cũng đã đến nơi này cách đây không lâu, và nhìn những chuyến bay vẫn đáp xuống sân bay Tân Sơn Nhất, dường như rất ít người để ý đến mảnh đất nơi xảy ra vụ tai nạn hàng không thảm khốc nhất trong lịch sử Việt Nam.